Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΜΑΣ ΤΟΠΟΣ

Καλωσορίσατε στον τόπο μας. Στη Λάγκα. Η Λάγκα είναι ένα χωριό χωμένο μέσα στο δάσος, στους πρόποδες των Οντρίων και ταυτόχρονα του Γράμμου, σε ένα απαράμιλλης ομορφιάς τοπίο, στην Καστοριά. Σε όλους εσάς που παρακολουθείτε συστηματικά ή όχι τα τεκτενόμενα του χωριού μας, σας εύχομαι καλή περιήγηση. Το blog αυτό είναι καθαρά λαογραφικό και περιγραφικό τόσο της σύγχρονης όσο και της παλιάς ζωής της Λάγκας. Γιατί δεν πρέπει να χαθούν οι παραδόσεις και η ιστορία μας. Χωρίς αυτά, χωρίς να γνωρίζουμε την κληρονομιά μας, δεν μπορούμε να υπάρχουμε σαν ξεχωριστοί άνθρωποι, σαν συγχωριανοί και πηγαίνοντας πιο μακριά, ακόμα και σαν έθνος.
Καλωσορίσατε λοιπόν και ελάτε να κάνουμε βόλτα μαζί στη Λάγκα του πριν και του τώρα...

Κυριακή 16 Ιουνίου 2019

ΡΟΥΣΑΛΙΑ

 Της πεντηκοστής σήμερα και η Εκκλησία μας γιορτάζει τις 50 μέρες μετά την Ανάσταση του Κυρίου μας. Γιατί είναι σημαντική ημέρα αυτή;
Μα, πενήντα ημέρες μετά την Ανάσταση του Κυρίου έλαβε χώρα η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους 12 μαθητές (περιλαμβανομένων και των αποστόλων του Ιησού) οπότε, σύμφωνα με τις Πράξεις των Αποστόλων, έλαβαν Άγιο Πνεύμα μιλώντας σε ξένες γλώσσες (γλωσσολαλιά) «για τα θαυμαστά έργα του Θεού», γεγονός που έγινε αντιληπτό από Ιουδαίους και προσήλυτους που ήταν στην Ιερουσαλήμ για τη γιορτή των Εβδομάδων. Ως αποτέλεσμα, έπειτα και από το κήρυγμα του Πέτρου, βαφτίστηκαν εκείνη την ημέρα 3.000 νέα μέλη της χριστιανικής εκκλησίας. (Πράξεις 1:13-15· 2:1-41)
Η Πεντηκοστή είναι εβδομαδιαία εορτή δηλαδή εορτάζεται όλες τις ημέρες της εβδομάδας με ιδιαίτερη έξαρση το Σάββατο. Από τις μεθεόρτιες ημέρες ξεχωρίζει η Δευτέρα που είναι αφιερωμένη στο Άγιο Πνεύμα όπου και επαναλαμβάνεται ομοίως όλη η ακολουθία της Κυριακής.
Κατά τη μέρα αυτή, στην εκκλησία στη Λάγκα γινόταν τα Ρουσάλια. Έθιμο που κρατά ακόμα και σήμερα στο χωριό.
Ρ ο υ σ ά λ ι α.

     Η γιορτή της Πεντηκοστής. Οι Λαγκιώτες πίστευαν ότι από την Ανάσταση ως την ημέρα της Πεντηκοστής, οι ψυχές κυκλοφορούσαν ελεύθερες στον Απάνω Κόσμο για πενήντα ημέρες. Σύμφωνα με την εκκλησιαστική μας παράδοση, μετά την Ανάσταση η Παναγία ικέτευσε τον Ύψιστο να κάνει κάτι και για τις ψυχές των νεκρών. Αυτός, χάρη στην Παναγία επέτρεψε στις ψυχές να κυκλοφορούν ως την ημέρα της Πεντηκοστής ανάμεσά μας.


Την ημέρα εκείνη λοιπόν, οι Λαγκιώτες μαζεύονταν όλοι στην εκκλησία κρατώντας κλαδιά καρυδιάς και τριαντάφυλλα. Επίσης οι γυναίκες του χωριού έκαναν κάθε είδους γλυκό της εποχής, λαγγίτες, πίτες, σαραγλιά, κ.α.
Να φάνε οι ψυχές και να ευχαριστηθούν πριν μπουν στον Κάτω Κόσμο. Γι’ αυτό το λόγο, κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της Πεντηκοστής γονατίζουμε τρεις φορές. Είναι για να μη δούμε τις ψυχές που είναι ανάμεσά μας και φεύγουν για τον Κάτω Κόσμο. Τα Ρουσάλια λοιπόν είναι η μεγάλη γιορτή των Λαγκιωτών που αποχαιρετούν τις ψυχές και τις γλυκαίνουν τώρα που φεύγουν. Μετά φυσικά όλα τα γλυκά τα τρώγανε οι πιστοί και ευλογούσαν τις ψυχές. Τα μοίραζαν και τα αντάλλαζαν έξω από την εκκλησία με ευχές «για να σχωρεθούν τα πεθαμένα τους».
Προέλευση: Τα  Rosalia ή Rosaria ήταν ειδωλολατρική γιορτή των αρχαίων Ι­ταλών για τη λατρεία των νεκρών. Γινόταν την εποχή που υπάρχουν άφθονα τριαντάφυλλα, τον Μάιο, Ιούνιο. Η λέξη Rosalia προέρχεται από τη λατινική  rosa, που σημαίνει ρόδο, τρια­ντάφυλλο. Οι αρχαίοι Ιταλοί πήγαιναν στα νεκροταφεία, στόλιζαν τα μνήματα με πολλά τριαντάφυλλα, έκαναν τελετές για τους νε­κρούς και θυσίαζαν ζώα. Μετά τις νεκρικές τελετές και τις θυσίες ακολουθούσαν διασκεδάσεις και ευωχίες.
    Στα χρόνια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας τα Rosalia μεταφέρθη­καν στην Ελλάδα, στη Βαλκανική και τη Μικρά Ασία. Οι Ελληνικοί και Ελληνόφωνοι πληθυσμοί εξελλήνισαν τη λατινική λέξη Rosalia με την ελληνική Ρουσάλια. Με την επικράτηση του Χριστιανισμού η γιορτή αυτή εκχριστιανίστηκε, και διατηρήθηκε στους Βυζαντινούς.

Πηγή: Η Λάγκα μου, στη Σκιά των Οντρίων, Μαρία Παπαϊωάννου