ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΦΙΛΟΙ ΜΟΥ!
ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΜΕ ΥΓΕΙΑ, ΧΑΡΑ ΚΙ ΕΥΤΥΧΙΑ!
Αν έχουμε όλα τα παρπάνω, έχουμε τα πάντα στη ζωή!
Τίποτα δεν είναι πιο ελληνικό όσο ένα παραδοσιακό πήλινο. Όλα του φανερώνουν Ελλάδα. Το υλικό, η μορφή, η έκφραση. Ελληνικό είναι το χώμα και το νερό, ελληνικός ο ήλιος και το θερινό αεράκι που το στεγνώνουν, όπως ακόμα τα σχίνα και τα πουρνάρια που το πυρώνουν. Και πάνω απ' όλα ελληνικά είναι τ' ακριβά χέρια, με δάχτυλα που σκέπτονται, όταν δημιουργούν με τον πηλό.
Το Άργος Ορεστικό ήταν ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα κεραμοποιίας και πλαστικής στη Δυτική Μακεδονία. Στη Δ. Μακεδονία επικρατούσαν οι τύποι των "κλειστών αγγείων" (στάμνες και κανάτια). Σε αυτά, συνήθως η όλη διακόσμηση συνήθως συγκεντρώνεται στο ύψος από τα χερούλια μέχρι και το στόμιο. Επικρατέστερος ήταν ο "χωριάτικος" τύπος, που είχε ένα ή δύο χερούλια χέρια) το ένα απέναντι από το άλλο, έχοντας το στόμιο στη μέση. Πολλές φορές, στο ένα (ή στο μοναδικό) από τα χερούλια υπάρχει ένα επιστόμιο. όταν το κανάτι είναι γεμάτο, σηκώνοντάς το και γυρνώντας το ώστε να πέσει το νερό, το πιθανότερο είναι το νερό να πέσει και από τα δύο στόμια. Κλείνοντας με τον αντίχειρα το ένα από αυτά, δεν τρέχει νερό ούτε από το άλλο.
Όμως ποια η χρήση του;
Είναι οφθαλμοφανές ότι χρησιμοποιούνταν για τη συγκέντρωση και τον πόση του νερού. Στο σπίτι υπήρχαν ποτήρια βέβαια, αλλά στις αγροτικές εργασίες, αυτά έλειπαν. Οι άνθρωποι έπιναν κατευθείαν από το στόμιο.
Εδώ έγκειται η χρησιμότητα του επιστομίου. Τα παιδιά και τα βρέφη δεν έπρεπε να να πίνουν από το ίδιο στόμιο με τους μεγάλους. Έπιναν λοιπόν από το επιστόμιο. Κι έτσι ήταν όλα καθαρά και εν τάξει.
Σεβαστοί Πατέρες,
Κ. Δήμαρχε του Άργους Ορεστικού
Αξιότιμη κ. Γενική Πρόξενε της Ομοσπονδιακής
Δημοκρατίας της Γερμανίας
Κ. Διοικητά του 15ου Συντάγματος
Πεζικού
Κυρία Αντιπεριφερειάρχη Καστοριάς
Κ. Πρόεδρε του Περιφερειακού Συμβουλίου
Κύριε Αντιδήμαρχε Καστοριάς
Κύριε διοικητά του Αστυνομικού Τμήματος Άργους
Ορεστικού
Κύριε διοικητά των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Νομού
Καστοριάς
Κύριοι Δημοτικοί Σύμβουλοι
Κύριε πρόεδρε της Κοινότητας Λάγκας
Κύριε Πρόεδρε της Επιτροπής Μαρτυρικών Χωριών του
Άργους Ορεστικού
Εκπρόσωποι συλλόγων και φορέων που τιμάτε με την
παρουσία σας
Αγαπητοί Επιβιώσαντες του Ολοκαυτώματος
Αγαπητά παιδιά.
Κυρίες και κύριοι.
Πριν αρχίσω την ομιλία μου θα ήθελα να σας διαβάσω τον χαιρετισμό που απευθύνει ο Σύλλογος Καστοριέων Νέας Υόρκης "ΟΜΟΝΟΙΑ" για την Ημέρα Μνήμης της Λάγκας:
"Ένας φάρος που φωτίζει το ιστορικό μονοπάτι της μνήμης αλλά και ένα λιθαράκι στη διαδρομή για την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας και τη αναγνώριση Ελληνικού Ολοκαυτώματος στα εγκλήματα πολέμου από τη Ναζιστική Γερμανία ανάβει σήμερα στην ακριτική Λάγκα. Γι’ αυτό είναι και ηθική υποχρέωση μας να δώσουμε το παρόν στην εκδήλωση μνήμης των 79 ετών από το ολοκαύτωμα αλλά και στις πιο συγκινητικές στιγμές των αποκαλυπτηρίων της Μαρτυρικής Μνήμης. Μπορεί, βέβαια, να συντηρεί μία χαίνουσα πληγή, καθώς ανασύρει και επαναφέρει εικόνες, βιώματα, και μαρτυρίες που προκαλούν πόνο. Από την άλλη, όμως, διατηρεί ακμαία την ιστορική μνήμη, ώστε να προσφέρει διδαχή και ευκαιρία για νηφάλιο εθνικό αναστοχασμό, χρήσιμο για το παρόν και για το μέλλον της χώρας και του έθνους μας. Ας γίνει ο φάρος που θα φωτίζει στο εξής τα βήματά μας σε έναν ασφαλή δρόμο στη ζωή και την ιστορία όπως τον έστρωσαν με τις θυσίες τους οι πρόγονοί μας. Η μνήμη να χαραχτεί τόσο βαθιά ώστε να αποτρέψει κανενός τέτοιου είδους επαναλήψεις της ιστορίας. ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ
Δαμιανός Σιώκης
Πρόεδρος του
Συλλόγου Καστοριέων Νέας Υόρκης «ΟΜΟΝΟΙΑ»
Ο Δήμος Άργους Ορεστικού
και η Κοινότητα Λάγκας, δηλαδή οι άνθρωποι που την κατέστησαν ηρωική και
ιστορική, οι νεκροί και ζωντανοί ήρωές της, οι σημερινοί άνθρωποι που βοήθησαν
να κρατηθεί άσβεστη η μνήμη της αλλά και οι γυναίκες που συνέβαλαν ώστε να συμπληρωθεί
όμορφα ετούτη η μέρα, σας ευχαριστούμε όλους πάρα πολύ που παρευρίσκεστε στη
μεγάλη μέρα της Λάγκας.
Θα φέρω τα πάνω κάτω
επιθυμώντας πρώτα απ’ όλα να ευχαριστήσω όλους αυτούς τους ανθρώπους που χωρίς
τις μαρτυρίες τους δεν θα κατάφερνε ποτέ η Λάγκα να βρει την θέση που της
αρμόζει στο πάνθεον των μαρτυρικών τόπων, και κυρίως τον Δήμαρχο κ. Πάνο
Κεπαπτσόγλου γιατί πίστεψε από την πρώτη στιγμή στο εγχείρημά και που χωρίς την
αμέριστη στήριξή του οποιασδήποτε ώρα της μέρας και της νύχτας το όραμα δεν θα
ήταν πραγματοποιημένο, καθώς και τον κ. Στέργιο Φιλιάδη, Πρόεδρο της Επιτροπής
Μαρτυρικών Χωριών του Δήμου Άργους Ορεστικού για την πολύτιμη βοήθεια του στην
τόσο χρονοβόρα και επίπονη έρευνα και εργασία μου.
Βρισκόμαστε εδώ σήμερα για
να αποτίσουμε φόρο τιμής στη θυσία και την ανδρεία, στον κοινό σκοπό, τη
συμπόνια, και την αποφασιστικότητα.
Η Λάγκα βρίσκεται στο ΝΑ
άκρο του Ν. Καστοριάς. Σχεδόν έρημο το χωριό σήμερα, υπήρξε ζωντανός τόπος και
σημαντικό κέντρο λήψης αποφάσεων και εξελίξεων της ευρύτερης περιοχής. Αμιγώς
Έλληνες οι κάτοικοί της, με παρουσία που χάνεται στους αιώνες, φιλειρηνικοί και
φιλήσυχοι. Οι παλιές γενιές ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι στην άγονη γη, και οι
νέες φώτισαν με τη λάμψη του μυαλού τους τις σκοτεινές εποχές της πατρίδας. Όμως
και πατριώτες με ιδιαίτερη ευαισθησία στα ιδανικά, με έντονο το συναίσθημα της
εθνικής υπερηφάνειας και υπέρμετρη αγάπη για την ελευθερία, δε μπορούσαν να
ανεχτούν κανέναν κατακτητή. Διέπρεψε η Λάγκα στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που έμεινε
γνωστή ως Ελεύθερη Ελλάδα. Οι εχθροί δεν μπορούσαν να την πατήσουν. Όμως, το
«Θηρίο» όπως αποκαλούσαν τη Ναζιστική Γερμανία, τους τιμώρησε πολύ σκληρά. Δύο
φορές κατάφερε και την έκαψε. Την δεύτερη ολοκληρωτικά.
Η σπουδαιότητα του τόπου
φάνηκε από πολύ νωρίς. Ακόμα από τα μέσα του Σεπτεμβρίου του 1940, είχαν
αρχίσει οι Ιταλικές αναγνωριστικές πτήσεις στη Λάγκα. Έμπαιναν στον εναέριο
χώρο μέσω Αλβανίας. Η Λάγκα βρίσκεται απέναντι από το Όρος Βίτσι, που υπήρχε
Πολεμική Αεροπορική βάση της Ελλάδας. Στο Δημοτικό Σχολείο της Λάγκας σε μία
αίθουσα λειτουργούσε εγκατεστημένο το Γραφείο Αεράμυνας με μια διμοιρία στρατού
να το προστατεύει. Υπήρχε και τηλέφωνο για να επικοινωνούν με τα Κεντρικά της
Καστοριάς. Όταν άρχισαν οι βομβαρδισμοί, κάθε απόγευμα ιταλικά αεροπλάνα έβαλλαν
μέσα στο χωριό για να βρουν τον στόχο τους την ώρα που επέστρεφε ο κόσμος από
τις αγροτικές εργασίες στο σπίτι του. Είχαν όμως μάθει οι Λαγκίωτες να τρέχουν
και να κρύβονται μέσα σε σπηλιές και κοιλότητες του εδάφους για να προστατεύονται
από τις εναέριες επιδρομές των Ιταλών.
Ακόμα από την Ιταλική
κατοχή είχαν αρχίσει οι συσπειρώσεις ανταρτών στη Λάγκα, και μόλις υποχώρησαν
οι πρώτοι, εγκαταστάθηκε στο χωριό το 28ο Σύνταγμα της 9ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ.
Από κει και πέρα, έγινε το Υπαρχηγείο Δ. Μακεδονίας, και Αρχηγείο Γράμμου. Στη
Λάγκα υπήρχε το γραφείο στρατολόγησης του ΕΛΑΣ, και τόπος συγκέντρωσης ανταρτών
και ανάληψης όλων των σημαντικών αποφάσεων. Χαρακτηριστική ημέρα είναι η
1η Μαρτίου 1943, κατά την οποία κηρύχτηκε η «Επανάσταση», δηλαδή η
αντίσταση των Ελλήνων κατά των Γερμανών κατακτητών στη Δυτική Μακεδονία. Μια
τελετή με κάθε επισημότητα έλαβε χώρα στο κέντρο του χωριού, με τους δύο ιερείς
της Λάγκας να ορκίζουν τους αρχηγούς της επανάστασης, και το καθιερωμένο γλέντι
με χορό να επισφραγίσει την σπουδαιότητα της ημέρας. Οι αρχηγοί κάλεσαν τον
κόσμο σε επιστράτευση, και όλοι οι ενήλικες Λαγκιώτες πήγαν να πολεμήσουν για
την πατρίδα. Όπλα είχαν κρυμμένα στα σπίτια, αυτά που άφηνε ο Ελληνικός Στρατός
κατά την αποχώρησή του από την Β. Ήπειρο.
Με όλες τις εχθροπραξίες εκ
μέρους των ανταρτών, οι Γερμανοί αποφάσισαν να καθαρίσουν την περιοχή από τα
ταραχοποιά στοιχεία. Η εκκαθαριστική επιχείρηση ξεκίνησε την 3η Οκτωβρίου 1943,
με τη Γερμανική Φάλαγγα των SS να ξεκινά από την Καστοριά και να περνά από το
Άργος Ορεστικό, με σκοπό να εξοντώσει κάθε υποψία αντίστασης στα χωριά της ΝΔ
Καστοριάς. Η φάλαγγα περιελάμβανε επίσης 400 Ιταλούς και μερικούς κομιτατζήδες.
Λόγω της συνεργασίας των ανταρτών με τους Άγγλους που είχαν παρατηρητές στην
περιοχή, ειδοποιήθηκαν οι κάτοικοι πολύ νωρίς για τον ερχομό των Ναζί και
έφυγαν να προστατευτούν στο βουνό μέσα στο δάσος. Με τους κομιτατζήδες να
εκτελούν τις εντολές των Γερμανών και να βάζουν φωτιά στα σπίτια αφού έκαναν το
ανάλογο πλιάτσικο, το χωριό κάηκε στο σύνολό του στο 70%.. Οι απώλειες ήταν
δύο, του Αντώνη Ζησόπουλου και του Ιωάννη Σαμαρά, οι οποίοι ήταν υπερήλικες και
αδύνατον να μετακινηθούν. Τότε κάηκε η Εκκλησία και το Δημοτικό Σχολείο του
χωριού, λόγω του ότι υπήρχαν πληροφορίες ότι λειτουργούσαν ως καταφύγια των
ανταρτών, πράγμα που ήταν αλήθεια.
Πολύ αργά το βράδυ οι
κάτοικοι άρχισαν να επιστρέφουν όταν σιγουρεύτηκαν ότι οι Γερμανοί είχαν φύγει.
Ο καπνός τους προειδοποίησε για το τι είχε συμβεί, πριν αντικρύσουν την
καταστροφή. Το αποτέλεσμα ήταν οι περισσότερες οικογένειες να φιλοξενηθούν σε
συγγενείς, καθώς πλησίαζε ο χειμώνας. Από τα γεννήματα που είχαν μισοκαεί
έβγαλαν το ψωμί του χειμώνα, πικρό κι αυτό λόγω των καμένων σπόρων. Ξεκίνησαν
αμέσως να επιδιορθώνουν ή και να χτίζουν από την αρχή τα κατεστραμμένα σπίτια τους.
Η τελική καταστροφή της
Λάγκας επήλθε στα πλαίσια της επιχείρησης STEINADLER= Χρυσαετός. Η κωδική
ονομασία της περιοχής της Λάγκας ήταν ΧΧΙΙ.
Για την 3η Ιουλίου 1944 ορίστηκε
η μεγάλης σημασίας για τους Γερμανούς επιχείρηση. Οι ομάδες είχαν συγκεντρωθεί
και περίμεναν την διαταγή έναρξης. Όμως λόγω καθυστέρησης κυρίως των τμημάτων
των SS, αυτή αναβλήθηκε για την επόμενη μέρα. Μια μέρα ακόμα παράταση ζωής πήρε
το χωριό. Την Τρίτη 4 Ιουλίου 13.35μμ άρχισαν όλα.
Ξεκίνησε η στρατιά από την
Καστοριά. Συναντήθηκε με όμοιούς της και ενισχύθηκε στο Άργος Ορεστικό. Και
ερχόμενοι στο Νεστόριο, απόγευμα πλέον, έμειναν εκεί να εκτελέσουν το ανόσιο
έργο τους. Τα παραπάνω τμήματα στρατού ενώθηκαν με τις 4 ομάδες που
έφεραν τα ονόματα του ορίζοντα: Ομάδα Βορράς, Ομάδα Νότος, Ομάδα Ανατολή,
Ομάδα Δύση. Πάρα πολλοί πολεμιστές για ένα τόσο μικρό μέρος και φυσικά δεν
έλειπαν οι κομιτατζήδες. Από το ύψωμα
του Νεστορίου «το 1170» και πιο πίσω, πιο ψηλά, από τον Κόκκινο Βράχο έγινε η βομβιστική
επίθεση στο χωριό. Στη συνέχεια, επιτέθηκαν με το στράτευμα και τους
κομιτατζήδες. Ανέβασαν τους όλμους στα Όντρια κι επιτίθονταν σε ό, τι κινούνταν
εκεί μέσα. Κυνηγούσαν κάθε τι ζωντανό, και υπήρχαν πολλοί άμαχοι κρυμμένοι
εκεί.
Επενέβησαν για άλλη μια
φορά οι Βρετανοί με τους μυστικούς πληροφοριοδότες τους, να ενημερώσουν τους
αντάρτες, οι οποίοι με την σειρά τους τον κόσμο, να φύγει γιατί θα γίνει
χαλασμός. Και έφυγαν όλοι. Μόλις είχε ολοκληρωθεί η ανοικοδόμηση του χωριού από
την προηγούμενη επιδρομή, ήρθε η νέα και ολοκληρωτική. Ξανά η διαταγή ήταν:
«Κρύβονται στα υπόγεια! Κάψτε τους, Σκοτώστε τους! Κάψτε τα όλα!». Οι
κομιτατζήδες μπήκαν στα σπίτια, λεηλάτησαν, έκαψαν, κατέστρεψαν. Ευτυχώς δεν
βρήκαν κανέναν στο χωριό.
Και όταν δεν είχε μείνει
κάτι να ισοπεδώσουν, πήραν τον ανήφορο για το Κρυονέρι και από εκεί στα
Ιωάννινα γιατί αυτός ήταν ο δρόμος που θα τους οδηγούσε στην Ήπειρο. Δεν
ξαναφάνηκαν στο χωριό. Το βράδυ στις 4 Ιουλίου είχε κοκκινίσει ο ουρανός. Πήραν
το δρόμο από την Πλακαριά μέσα και έφτασαν το «’Κόνισμα». Εκεί είχε βρει
καταφύγιο η Γεωργία Τούλη. Είχε αργήσει να φύγει από το χωριό, και την πρόλαβαν
εκεί. Ο θάνατός της από τα εχθρικά βόλια ήταν ακαριαίος.
Συνέχισαν τον δρόμο τους
χωρίς να βρουν το παραμικρό εμπόδιο για το Κρυονέρι, και από εκεί μέσα στα
Γούπατα. Εκεί, το βουνό ήταν γεμάτο από Λαγκιώτες. Κι έφτασαν στο Παλιοκριμίνι
κοντά, σε σταβλικές εγκαταστάσεις Λαγκιωτών, τόσο αθόρυβα και τόσο κοντά, που
έπιασαν τον κόσμο την ώρα που άρμεγαν τα πρόβατα. Ήταν ο Γιάννης Καλύβας με τον
Αποστόλη Ριζόπουλο. Ο Αποστόλης Ριζόπουλος γυρίζοντας το κεφάλι του προς την στρούγκα
για να πάρει το επόμενο πρόβατο ν’ αρμέξει είδε τους Γερμανούς στο πίσω μέρος,
και λέει στο Γιάννη Καλύβα: «Γιάννη! Οι Γερμανοί!» Και έτρεξαν και οι δύο να
κρυφτούν. Ο μεν Αποστόλης τραυματίστηκε ελαφρά, στάθηκε τυχερός όμως. Όπως
έκανε προς τον κατήφορο, βρήκε μια οξιά κούφια, που τον χωρούσε μέσα ο κορμός,
και μπροστά είχε μπαρμπούτες. Όταν φώναξαν «Αλτ!» ο Γιάννης Καλύβας δεν γύρισε
να παραδοθεί. Τον πυροβόλησαν πισώπλατα. Έπεσε στο ρέμα μπροστά στον Αποστόλη. Μπροστά
στα μάτια του ο Αποστόλης είδε να ρίχνουν οι Γερμανοί στο Γιάννη την χαριστική
βολή.
Αντιλαμβανόμενοι οι
Λαγκιώτες ότι οι Γερμανοί είχαν φύγει, κατέβηκαν στο χωριό, για να δουν άλλη
μια φορά μπροστά τους τα συντρίμμια της ζωής τους. Και ξανά, άρχισαν αμέσως να
χτίζουν το χωριό τους, ζώντας μέσα στα χαλάσματα, μιας και ήταν καλοκαίρι.
Οι απώλειες σε ανθρώπινες
ζωές στο σύνολό τους ήταν οι εξής:
Ιωάννης Καλύβας
Αντώνης Ζησόπουλος
Ιωάννης Σαμαράς
Γεωργία Τούλη
Νικόλαος Καραντίνος
Φώτης Δήμου
Η Λάγκα ξαναχτίστηκε στα
θεμέλια του παλαιού χωριού και πέρα από τις μνήμες, τίποτε άλλο πλέον δε
θυμίζει το μαύρο παρελθόν. Η Λάγκα ανακηρύχθηκε Μαρτυρικό Χωριό τον Αύγουστο
του 2019.
Για περισσότερο από 3.000 χρόνια
οι Έλληνες καλούνται να υπερασπιστούν τα θεμελιώδη ιδανικά της χώρας
μας. Με τη Μαρτυρική Μνήμη, οι ευγνώμονες πολίτες αυτού του τόπου
θυμούνται και τιμούν τους περήφανους πατριώτες που έκαναν την απόλυτη θυσία για
την υπεράσπιση των ευλογιών της ελευθερίας.
Χρειάστηκε πάρα πολύς
καιρός για να ανεγερθεί αυτό το μνημείο και να συμβολίσει την ευγνωμοσύνη μας
τώρα και για πάντα. Οι άνθρωποι μας χάθηκαν ή και υπέφεραν τα πάνδεινα, στα
σπίτια τους, στα πεδία των μαχών πολύ μακριά από το σπίτι, σε βομβαρδισμούς από
αεροπλάνα στον ουρανό, και στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ένας πόλεμος που θα
μνημονεύεται όσο θα καταγράφεται η ιστορία. Όμως ήρθε η ώρα.
Την ιστορία δεν αρκεί να
την διαβάζεις, πρέπει να επισκέπτεσαι τα μέρη που γράφτηκε, να τη νιώσεις και
να προσκυνάς τα μνημεία της. Ίχνη από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο υπάρχουν ακόμα
στον τόπο μας. Σ' αυτούς που δώρισαν την ζωή τους και κατοικούν σ' ένα
κουτί στο οστεοφυλάκιο του χωριού, σ'
αυτούς που είναι θαμμένοι ακόμα στο νεκροταφείο του χωριού, σ' αυτούς που τα
οστά τους αγνοούνται ακόμα. Στα σπίτια που απόμειναν κάποιες καμμένες πέτρες
και δοκάρια και καταμαρτυρούν τη μανία του κατακτητή. Αυτά τα ανεξίτηλα σημάδια
κάνουν το μνημείο απαραίτητο ώστε να ξορκίσει το κακό τους. Να αποτίει τιμή και
σεβασμό στα θύματα, αλλά να και να εκφράζει ένα τεράστιο ΓΙΑΤΙ; Να μην υπάρξει λήθη
ούτε για ένα ψήγμα ιστορίας.
Σήμερα τιμάμε την
κληρονομιά. Τον βαρύ φόρο ζωής που πλήρωσαν οι αθώοι πρόγονοί μας.
Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
ήταν το σημείο αναφοράς του 20ου αιώνα, ο χρόνος όπου η Ζωή και η Ελευθερία σβήστηκαν
από τον κόσμο, και ο ίδιος ο ανθρώπινος πολιτισμός βρέθηκε σε μεγάλο κίνδυνο. Η
Ελλάδα απάντησε, ενωμένη όπως πάντα μπροστά σε κάθε απειλή, μπροστά στον κοινό
σκοπό να μην επιτρέψει στις δυνάμεις του κακού να υπερισχύσουν και να
προστατεύσει τους πολίτες της από την εξάπλωση του θηρίου, του ναζισμού. Άνδρες
επιστρατεύτηκαν να πολεμήσουν, γυναίκες επιστρατεύτηκαν να τους στηρίξουν στα
μετόπισθεν, άνθρωποι κάθε ηλικίας, όλοι στον αγώνα. Δεν υπάρχει νοικοκυριό στον
τόπο μας που να μην επηρεάστηκε, να μην ζημιώθηκε, στον πόλεμο αυτό.
Όμως ο εχθρός υπερέχων
πέρασε σαν λαίλαπα πάνω από τούτα τα αγαπημένα χώματα και κατέστρεψε. Έκαψε,
σκότωσε, ρήμαξε. Όταν ήρθε η Ειρήνη, ο κόσμος ήταν ένα τελείως διαφορετικό
μέρος. Έλειπαν οι άνθρωποι, κι όσοι είχαν απομείνει, σκιές του εαυτού τους,
τριγύριζαν στα καμένα, τα χαλάσματα, τα ερείπια. Αν και φαίνονται μακρινά όλα
αυτά τα γεγονότα, πρέπει να μας προβληματίζει ότι όλα αυτά συνεβησαν σε δικούς
μας ανθρώπους, που κάποιοι έχουμε την τύχη να αγκαλιάζουμε ακόμα.
Σήμερα τιμάμε τους
ανθρώπους αυτούς. Τους ανθρώπους μας που χάσαμε, και αυτούς που επέζησαν και
μέσα από την κόλαση βγήκαν νικητές. Χιλιάδες ψυχές βασανισμένες. Θεμελιώνουμε
και αποκαλύπτουμε τη Μαρτυρική Μνήμη. Ο σκοπός του μνημείου είναι να τιμήσει,
να εμπνεύσει και να μνημονεύσει. Αναγνωρίζει
τη γενναιότητα με την οποία οι πρόγονοί μας αντιμετώπισαν την απειλή και την
καταστροφή. Γιορτάζει την ενότητα
αυτών απέναντι στον τεράστιο κίνδυνο και τιμά
τα ηρωικά επιτεύγματα και τις θυσίες των αθώων αμέτοχων ανθρώπων στο βωμό της
ελευθερίας και της εθνικής περηφάνιας. Η Μαρτυρική Μνήμη θα μιλά στο εξής εκ
μέρους των ανωνύμων, ταπεινών ηρώων είτε αυτοί χάθηκαν είτε επιβίωσαν από τον
πιο θανατηφόρο πόλεμο που επιβλήθηκε ποτέ στην ανθρώπινη οικογένεια. Θα θυμίζει
στη σημερινή γενιά και σε κάθε γενιά που θα έρθει ότι η ελευθερία δεν
χαρίζεται. Τίποτα δεν είναι δεδομένο, ούτε η ζωή ούτε η ευημερία. Ότι έχουμε
πετύχει ως σήμερα, είναι μόνον επειδή πολλές γενιές Ελλήνων ήταν αποφασισμένες
να κάνουν τις μεγαλύτερες θυσίες. Δεν επιτρέπεται, δεν μπορούμε να το ξεχάσουμε
αυτό και λόγω της Μαρτυρικής Μνήμης, ποτέ δεν θα το κάνουμε.
Σήμερα κάνουμε το αόρατο,
ορατό. Η Μαρτυρική Μνήμη από σήμερα στέκεται αγέρωχη στα στοιχεία της φύσης στο
κέντρο της Λάγκας. Αντανακλά την ιστορική σημασία και την παντοτινή
σημαντικότητα του πολέμου στην ιστορία της Ελλάδας. Είναι ένα εμπνευσμένο
σκηνικό στην κεντρική γραμμή του αναμνηστικού τοπίου του έθνους. Το μνημείο
είναι λιτό χωρίς εντυπωσιασμούς. Βρίσκεται σε σημείο που προσεγγίζει εύκολα ο
επισκέπτης. Γύρω από το μνημείο δεν υπάρχει κανένας περιορισμός ώστε
οποιοσδήποτε επισκέπτης θελήσει να το πλησιάσει και να αποτίσει φόρο τιμής, να
μπορεί να το κάνει ελεύθερα, οποιαδήποτε ώρα της μέρας ή της νύχτας. Εξάλλου λειτουργεί
ως Φάρος Σοφίας και η Γνώση δεν πρέπει να περιορίζεται ούτε να φυλακίζεται.
Ένας βαθύς αναστεναγμός βγαίνει
από τα σωθικά θωρώντας το μνημείο. Το κλάμα δεν απαλύνει τον πόνο. Τα λόγια
είναι περιττά. Επειδή η ανθρώπινη φύση ξεχνά τον πόνο για να μπορεί να ελπίζει
ξανά και να προχωράει μπροστά, το μνημείο πάντα θα υπάρχει για να θυμίζει τη
μαύρη σελίδα του τόπου μας και κατ' επέκταση της παγκόσμιας ιστορίας.
Η ΜΑΡΤΥΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ είναι το
μνημείο των Μαρτυρικών Χωριών του Δήμου Άργους Ορεστικού και χρηματοδοτήθηκε
από την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Είναι ο τόπος μνήμης, κατάνυξης
και σεβασμού για όλους που θανατώθηκαν και βασανίστηκαν από την εκτέλεση
ανόσιων εντολών. Το κυρίως σώμα του μνημείου είναι δύο άνισες γκρίζες
μαρμάρινες στήλες πάνω στις οποίες στηρίζεται ένας ισομεγέθης, μεταλλικός,
οξειδωμένος Σταυρός.
Το Μάρμαρο, η πέτρα που βγαίνει
από τα σωθικά της γης, συμβολίζει το αρχαίο θεμέλιο, τη ζωή που είναι άρρηκτα
δεμένη μ’ αυτήν. Υπάρχει πολύ πριν τους ανθρώπους. Συμβολίζει τη δύναμη και την
αντοχή στις δυσκολίες και τις ασχήμιες του κόσμου. Κρατάει μέσα της όλη τη
Σοφία του χρόνου που τη σκλήρυνε και την κατέστησε αμετακίνητη από τα στοιχεία
της φύσης. Αν μιλούσαν οι πέτρες των Μαρτυρικών Χωριών τι θα αφηγούνταν
άραγε... πόσα πέτρινα χρόνια. Η πέτρα είναι το τελειότερο υλικό για τη δημιουργία
του πιο στερεού θεμελίου για Νέα Ζωή, σμιλευμένη με πείσμα, υπομονή και επιμονή
για το νέο ταξίδι που αρχίζει. Το γκρίζο
χρώμα της δείχνει όλους τους αρνητικούς συνειρμούς των βιωμάτων. Δείχνει την
απώλεια, την κατάθλιψη και την απελπισία. Είναι το χρώμα της τέφρας, του
μολύβδου και ενός ουρανού καλυμμένου με σύννεφα που μας ενημερώνει ότι μια
καταιγίδα έρχεται.
Ο Σταυρός είναι το πιο
χαρακτηριστικό σημείο του πόνου. Είναι ο θάνατος στη μάχη για την προστασία των
ανθρωπίνων ιδεωδών και ιδανικών. Είναι η μάχη για κάθε ιερό σκοπό. Παράλληλα,
συμβολίζει στις τέσσερις γωνίες του τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, στα οποία
σκόρπισαν οι κάτοικοι για να σωθούν, να καταφέρουν να ζήσουν αλλά ποτέ δεν
έσπασαν τη σύνδεση με το κέντρο της ζωής τους, επιστρέφοντας στον τόπο που
αγαπούσαν. Από την άλλη πλευρά, ο Σταυρός είναι η μόνιμη επίκληση στη Θεία
Βοήθεια, που χωρίς αυτήν η ζωή δεν μπορεί να υπάρξει. Είναι το δυνατότερο
σύμβολο Προστασίας. Είναι το σημάδεμα του τόπου που έχει μεγάλη αξία όπως ένας
καλά κρυμμένος θησαυρός. Είναι η ελπίδα που κρατά τον Έλληνα ζωντανό.
Η Σκουριά που σκεπάζει το
μέταλλο δείχνει τη θλίψη και τη διάβρωση, την φθορά που υπέστη ο τόπος και οι
άνθρωποι του από τη διάθεσή του κατακτητή να "φάει", να καταστρέψει
με το κόκκινο χρώμα της ως το αίμα
των αθώων ανθρώπων που χύθηκε άδικα. Έπεσε σαν Πληγή πάνω στη γη με όλη του τη
μανία να εξαφανίσει κάθε τι ζωντανό αλλά και άψυχο.
Ο στόχος ήταν να θεμελιωθεί
ένα μνημείο τόσο δυνατό και εμπνευσμένο, ώστε να μοιάζει μέρος του τοπίου, ότι
ξεπηδά από τα σπλάχνα του, ότι πάντα βρισκόταν εκεί, πού να στέκει με σεβασμό
στον τόπο, αλλά να αποτελεί και ξεχωριστή μονάδα για την ξεχωριστή ιστορία του.
Να ομολογεί τον βάσανο και το μαρτύριό του. Είναι οικείο και αγκαλιαστικό όταν
ο προσκυνητής στέκεται μπροστά του, αλλά διακριτικό όταν κάνεις δεν το χαιρετά.
Κι όμως μπροστά στη Μαρτυρική Μνήμη στέκεις βουβός και μετράς τους ήρωες.
Πόσους αλήθεια να μετρήσεις; Ο νους δεν χωρά την θηριωδία των Ναζί. Νιώθεις ότι
ξαφνικά αυτοί οι πρόγονοι, όλοι, βρίσκονται πίσω σου και σου ψιθυρίζουν:
"Μείνε ακίνητος", λένε. "Βλέπε και άκου και μην φοβάσαι. Όλα για
σένα έγιναν και είσαι το αποτέλεσμα της αγάπης χιλιάδων. Μην φοβηθείς για
τίποτα, έχεις εμάς να σε στηρίζουμε".
Κάτω από τη Μαρτυρική Μνήμη σήμερα θάβουμε τους νεκρούς μας. Θάβουμε το
αλησμόνητο άσχημο παρελθόν. Θάβουμε την έχθρα μας.
ΟΜΩΣ ΓΙΑ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΥΨΙΣΤΟΥ,
ΓΙΑ ΟΝΟΜΑ ΤΩΝ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΓΕΝΙΩΝ, ΟΧΙ ΑΛΛΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ, ΟΧΙ ΑΛΛΗ ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΕΓΕΡΣΗ
ΜΝΗΜΕΙΩΝ. ΜΟΝΟ ΕΙΡΗΝΗ!
ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ!
Σ’ αυτό το σημείο, καλώ στο βήμα, τον
επιβιώσαντα κ. Νικόλαο Τούλη να μιλήσει για όσα η καρδιά του κρατά κλεισμένα
για εκείνα τα χρόνια.
Ακολούθησε η κατάθεση στεφάνων στο μνημείο. Σύσσωμη η πολιτική ηγεσία του τόπου, τα Σώματα Ασφαλείας και οι φορείς χαιρέτησαν τους πεσόντες και κατέθεσαν το στεφάνι τους. Πρώτος ο Δήμαρχος Άργους Ορεστικού κ. Παναγιώτης Κεπαπτσόγλου και δεύτερη η αξιότιμη Γενική πρόξενος του γερμανικού Προξενείου στη Θεσσαλονίκη κ. Σύβιλλα Μπέντικ.
Είχα την τιμή να καταθέσω εγώ το στεφάνι της Επιτροπής μαρτυρικών Χωριών του Δήμου Άργους Ορεστικού
Στο τέλος, οι επιβιώσαντες το Ολοκαυτώματος έδειξαν την ευγνωμοσύνη τους καταθέτοντας και οι ίδιοι στεφάνι για τις παλιές εκείνες μαύρες ημέρες.
Παρευρέθηκαν από αριστερά:
Νικόλαος Τούλης, Ιωάννης Παπαϊωάννου, Αποστόλης Θεοχάρης, Ζήσης Ζησόπουλος
Από σήμερα η Μαρτυρική Μνήμη στέκει αγέρωχη και περήφανη, διηγώντας τα τρομερά γεγονότα που έφεραν τη Λάγκα στο ηρωικό πάνθεον των μαρτυρικών τόπων της Ελλάδας και του κόσμου.
4-7-1944
Η Λάγκα βιώνει για ακόμα μια φορά, που όμως είναι και η τελευταία της σκληρής συμπεριφοράς των Γερμανικών Ες-Ες και αμέσως καθίσταται Μαρτυρικός Τόπος. Και από σήμερα έχει τη Μαρτυρική Μνήμη να θυμίζει ότι ο πόλεμος είναι η χειρότερη λαίλαπα στον κόσμο αλλά αυτή κατορθώνει να μην ξεχαστεί τίποτα, όσος χρόνος κι αν περάσει.
Ακολούθησε δεξίωση στο Εντευκτήριο του Συνδέσμου Λαγκιωτών στη Λάγκα.
Ολόκληρη την εκδήλωση των Αποκαλυπτηρίων μπορείτε να την παρακολουθήσετε από την σελίδα του Δήμου Άργους Ορεστικού στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://www.facebook.com/orestikonargos/videos/778562803962027/
Η σημερινή ημέρα έχει ανακηρυχτεί ως Διεθνής Ημέρα Μνήμης για τα
Θύματα του Ολοκαυτώματος
Τα Ηνωμένα Έθνη επέλεξαν τις 27
Ιανουαρίου επειδή στις 27 Ιανουαρίου 1945 ο Σοβιετικός Στρατός απελευθέρωσε
τους αιχμαλώτους του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Άουσβιτς.
Το να θυμόμαστε απλώς το Ολοκαύτωμα δεν αρκεί πλέον. Τα κράτη
πρέπει να διασφαλίζουν την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την
ασφάλεια των πολιτών, ανεξαρτήτως φυλής ή εθνικότητας, θρησκείας ή πεποιθήσεων,
αναπηρίας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου. Πρέπει να
εφαρμόζονται και να επιβάλλονται νόμοι για να αποτραπεί η διάδοση ρατσιστικών
και εξτρεμιστικών ιδεολογιών που απειλούν να βλάψουν άλλους.
Το
Ολοκαύτωμα έλαβε χώρα επειδή οι κυβερνήσεις, οι θεσμοί και η κοινωνία των
πολιτών παρέμειναν παθητικά, καθώς άνθισαν οι προκαταλήψεις, οι διακρίσεις και
το μίσος. Η σημερινή ημέρα είναι υπενθύμιση σε όλους μας ότι τα λάθη του
παρελθόντος δεν πρέπει να επαναληφθούν.
Κάθε χρόνο, στις 27 Ιανουαρίου, είμαστε εδώ όλοι μαζί για να
αποτίσουμε φόρο τιμής στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Να δείξουμε την
πίστη μας και να είμαστε ενωμένοι γύρω από τις κοινές θεμελιώδεις αξίες μας. Για
να θυμηθούμε τα εκατομμύρια των θυμάτων που δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια του
Ολοκαυτώματος. Δολοφονήθηκαν επειδή ήταν Εβραίοι, Ρομά, Σλάβοι,
ομοφυλόφιλοι, Έλληνες. Γιατί είχαν αναπηρίες. Όλα τα θύματα.
Τιμούμε τη μνήμη τους.
Αυτό
που συνέβη πίσω από τα τείχη του Άουσβιτς-Μπίρκεναου, του
Νταχάου και των άλλων στρατοπέδων δεν αφορά μόνο τις οικογένειες των θυμάτων
και τους απογόνους τους. Μας αφορά όλους, διότι αποτελεί επίθεση και παραβίαση
της ανθρώπινης αξιοπρέπειας που βρίσκεται στο επίκεντρο των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων.
Και έχουμε και καθήκον και υποχρέωση να σταθούμε ενάντια στο
μίσος, στα εγκλήματα, στις φρικαλεότητες. Να θυμόμαστε, ώστε να μην
ξεχνάμε ποτέ και να μην επιτρέψουμε ποτέ ξανά να επαναληφθεί αυτό το πολύ
σκοτεινό κεφάλαιο της ιστορίας της ανθρωπότητας.
Επίσης,
αποτίνουμε φόρο τιμής σε όσους είχαν το θάρρος να μην υπακούσουν, εκείνους που
έδειξαν ανθρώπινη καλοσύνη και αλληλεγγύη όταν η ελπίδα φαινόταν να έχει χαθεί. Σε
όσους πρόσφεραν στέγη, ζεστασιά και ασφάλεια. Αυτοί που ρίσκαραν τη ζωή
τους για τον συνάνθρωπο. Αυτοί που διάλεξαν το φως από το σκοτάδι. Αυτοί
που μας έδειξαν ότι υπάρχει ελπίδα και ανθρώπινη καλοσύνη. Ας θυμηθούμε τον Όσκαρ
Σίντλερ και την Ιρένα Σάντλερ. Ευτυχώς υπήρξαν και τέτοιοι άνθρωποι.
Η
ανάμνηση είναι καθήκον. Η μνήμη του Ολοκαυτώματος είναι θεμελιώδης λίθος της ατομικής,
συλλογικής μας ευρωπαϊκής και διεθνούς συνείδησης ως κάτοικοι του ίδιου πλανήτη
και κοινωνοί του ίδιου αέρα. Είναι το θεμέλιο του να ζήσουμε μαζί. Και είναι
κοινό μας καθήκον να διασφαλίσουμε ότι τέτοιες φρικαλεότητες δεν θα
επαναληφθούν ποτέ.
Και βέβαια τέτοια μέρα δεν έρχεται στο μυαλό παρά η θύμηση
ανθρώπων δικών μας που βίωσαν την φρίκη και το Θηρίο στην απόλυτη φρικαλεότητά
του. Άνθρωποι που δεν βρίσκονται πλέον κοντά μας, αφού το πλήρωμα του χρόνου τους
πήρε μαζί του. Πως να ξεχάσουμε τον Αχιλλέα Σπύρου που την άνοιξη του 1941 κατέβαινε
από τη Λάγκα στο Άργος Ορεστικό και στα Λακκώματα έπεσε σε ενέδρα των Γερμανών
και αμέσως απήχθη στη Γερμανία χωρίς να γνωρίζει η οικογένειά του τίποτα. Βρέθηκε
έγκλειστος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Oranienburg κοντά στο Μόναχο. Ο χώρος των φυλακών ήταν περιτριγυρισμένος
από πολλαπλά ηλεκτροφόρα σύρματα. Και οι αιχμάλωτοι εργάζονταν στα κάτεργα.
Άνοιγαν δρόμους, ή ό, τι άλλο χρειαζόταν η ναζιστική Γερμανία. Το χειρότερο μαρτύριο ήταν η διαβίωση στις
φυλακές. Οι δεσμοφύλακες ήταν βάρβαροι. Χτυπούσαν με το παραμικρό, και όχι μόνο
δεν έδιναν τροφή, αλλά και έτρωγαν μπροστά στους πεινασμένους τροφίμους. Και
όση τροφή τους περίσσευε, αγνοούσαν τα απλωμένα σκελετωμένα από την πείνα
χέρια, και επιδεικτικά την ποδοπατούσαν μπροστά τους. Ώστε να μη μπορέσουν να
πάρουν το παραμικρό ψίχουλο.
Είχε φτάσει ο χειμώνας και είχαν ανακαλύψει νέο τρόπο
βασανισμού. Έβαζαν τους αιχμαλώτους όλο το βράδυ μέσα σε κουπάνες (λεκάνες) με
νερό, και αυτό πάγωνε. Το πρωί τους τραβούσαν έξω, και το δέρμα των ποδιών τους
που όλο το βράδυ είχε κολλήσει στον πάγο, έμενε εκεί. Στον πάγο. Και η εργασία
συνεχιζόταν. Αυτό κράτησε άλλους τέσσερις με πέντε μήνες. Τα πόδια Αχιλλέα ήταν
σε όλη του την υπόλοιπη ζωή μαύρα. Δέρμα δεν υπήρχε πάνω τους». Όμως, ο
Αχιλλέας έζησε και επέστρεψε δύο χρόνια μετά, όταν οι σύμμαχοι μπήκαν στη Γερμανία.
Επέστρεψε πίσω στη Λάγκα, σε μια μητέρα που τον είδε ξαφνικά μπροστά στης και
δεν πίστευε στα μάτια της για πολύ καιρό μετά, αφού τον είχε ξεγράψει από τον
κόσμο των ζωντανών.
Πως να ξεχάσουμε τον Παναγιώτη Ριζόπουλο και τον αδελφό του
Περικλή που μετά τη μάχη των Λακκωμάτων της νύχτα που ξημέρωνε 1η Μαΐου 1943,
και οι κομιτατζήδες ξεσπούσαν τη μανία τους σε όποιο Λαγκιώτη έβρισκαν, προσπαθώντας
να ξεφύγουν και να σωθούν, πιάστηκαν αιχμάλωτοι των Γερμανών και τους ονόμασαν «Μπαντίτ κομαντάντ». Καπετάνιος
αντάρτης. Τους κατηγόρησαν εύκολα για τέτοιους, και τους συνέλαβαν. Βρέθηκαν άμεσα
έγκλειστοι στο Στρατόπεδο συγκέντρωσης του Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη. Το
στρατόπεδο του θανάτου. Ονομάστηκε έτσι επειδή σε καθημερινή βάση καμιόνια του
γερμανικού στρατού έπαιρναν δέκα με δεκαπέντε άτομα και τα πήγαιναν σε τόπο
εκτέλεσης. Πιο απλά, όποιος βρισκόταν εκεί έγκλειστος υπόκειτο σε καθεστώς
αμέσου εκτέλεσης δίχως την παραμικρή δικαιολογία. Μία εξήγηση που δίνονταν ήταν
ότι λόγω πολυκοσμίας, οι Γερμανοί έκαναν «ξεκαθάρισμα», για να μην υπάρξουν
ασθένειες και επιδημίες. Το μόνο «θετικό» ως εντύπωση ήταν η άκρα καθαριότητα. «Κατάλευκα,
πεντακάθαρα σεντόνια. Ούτε ξενοδοχείο πέντε αστέρων έτσι». Και τους έβαλαν στο Ντουλάχ,
το στρατόπεδο εργασίας. Έμειναν εκεί κάπου δεκατρείς μήνες. Πέραν του βασανισμού
τους και των κακών συνθηκών διαβίωσης, έβλεπαν και τις κινήσεις του γερμανικού
στρατού εν ώρα ραστώνης. Για παράδειγμα τις νύχτες που έπιναν και μεθούσαν, οι
στρατιώτες χόρευαν και τσαλαπατώντας σκύλευαν πτώματα ανθρώπων φυλακισμένων που
είχαν αποδημήσει εις Κύριον κατά τη διάρκεια της ημέρας και θα τους μάζευαν το
επόμενο πρωί. Συχνά- πυκνά οι Γερμανοί μάζευαν τους εγκλείστους και μέσω ενός
διερμηνέα φώναζαν ονόματα ανθρώπων που έπρεπε να μπουν στα «φορτηγά του τρόμου»
ώστε να οδηγηθούν στα κρεματόρια της Γερμανίας. 13 ολόκληρους μήνες κράτησε
αυτό. Ώσπου η τύχη επί τέλους ήρθε με το μέρος τους και σε μια επικείμενη επίθεση
στον Χορτιάτη, με κινηματογραφικό σχεδόν σενάριο, κατάφεραν και απέδρασαν,
γιατί ήδη τους είχαν ορίσει και στρατολογήσει ώστε τις επόμενες ημέρες να τους προωθήσουν
στο ανατολικό μέτωπο, στη Ρωσία. Κι έτσι, έφτασαν κάποια στιγμή κι αυτοί στο
σπίτι τους στη Λάγκα. Ξεγραμμένους τους είχαν όλοι, αλλά απέδειξαν το αντίθετο.
ΕΥΤΥΧΩΣ ΟΙ ΔΙΚΟΙ ΜΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΠΕΣΤΡΕΨΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΘΡΗΝΗΣΕ ΤΟ
ΧΩΡΙΟ. ΑΛΛΑ Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΟΥ ΕΖΗΣΑΝ ΘΑ ΜΕΙΝΕΙ ΚΙ ΑΥΤΗ ΩΣ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ
ΗΜΕΡΑΣ ΜΝΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ της ιστορίας μας.
Τα παρακάτω τραγούδι του επιζώντος Leonard Cohen δείχνει την απελπισία και τον τρόμο που βιώσαν οι εκατοντάδες χιλιάδες βασανισμένων αθώων του Ολοκαυτώματος.
https://www.youtube.com/watch?v=uTqoGu61IIs&ab_channel=LyricsForever
ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ!!! ΠΟΤΕ!!!
Η
Ο ελεύθερος κόσμος παρακολουθούσε μια προς μία τις χώρες σε ολόκληρη την Ευρώπη να παραδίδονται στις δυνάμεις του Άξονα του Χίτλερ. Στις 3:00 τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940, ένας εκπρόσωπος των δυνάμεων του Άξονα έφτασε στην κατοικία του Έλληνα πρωθυπουργού και ζήτησε την παράδοση της Ελλάδας. Ο πρωθυπουργός απάντησε με μία μόνο λέξη Όχι .
Λίγες ώρες αργότερα, οι δυνάμεις του Άξονα κατέβηκαν στην Ελλάδα, περιμένοντας ότι θα έπεφτε γρήγορα, αλλά η ελληνική αντίσταση ανάγκασε τον Χίτλερ να αλλάξει τα σχέδιά του. Η είδηση της νίκης της Ελλάδας πλημμύρισε τα ραδιοφωνικά κύματα και κάλυψε τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων σε όλο τον κόσμο. Ένας κόσμος ευγνώμων γιόρτασε - κανείς δεν περίμενε ότι ένα τόσο μικρό έθνος θα εκτροχιάσει τις φαινομενικά ασταμάτητες δυνάμεις του Άξονα.
Ημέρα «Όχι», 28 Οκτωβρίου, είναι η ημέρα που η
Ελλάδα και οι Έλληνες παντού, θυμούνται το θάρρος των Ελλήνων, που είχαν τη
δύναμη και την αποφασιστικότητα, να πουν «OXI», όχι, στον Ιταλό φασίστα ηγέτη,
Μπενίτο Μουσολίνι, γνωστός ως «Il Duce».
Στις 28 ης Οκτωβρίου 1940, ο Ιταλός πρέσβης στην Ελλάδα, Εμανουέλε Γκράτσι, σε λίγο μετά τις τρεις το πρωί, μετά την επιστροφή στο σπίτι από ένα κόμμα στη γερμανική πρεσβεία στην Αθήνα, τηλεφώνησε Ιωάννης Μεταξάς, (Ελληνική γενικά και δικτάτορας, που χρησιμεύει ως Πρωθυπουργός Υπουργός της Ελλάδας από το 1936 έως τον θάνατό του το 1941), καταθέτοντας τελεσίγραφο.
Benito Amilcare Andrea Mussolini (29 Ιουλίου 1883 - 28 Απριλίου 1945)
Ο Μουσολίνι, Ιταλός πολιτικός, δημοσιογράφος και
ηγέτης του Εθνικού Φασιστικού Κόμματος, κυβέρνησε την Ιταλία, ως Πρωθυπουργός
από το 1922 έως το 1943, κυβέρνησε συνταγματικά, μέχρι το 1925, οπότε
εγκατέλειψε κάθε προσποίηση της δημοκρατίας και εγκατέστησε μια νόμιμη
δικτατορία.
Γνωστός ως Il Duce (Ο ηγέτης), ο Μουσολίνι ήταν
ο ιδρυτής του ιταλικού φασισμού.
Το τελεσίγραφο, που έγινε από τον Μπενίτο Μουσολίνι,
απαίτησε από την Ελλάδα να επιτρέψει στις δυνάμεις του άξονα (Γερμανία, Ιταλία,
Ιαπωνία) να εισέλθουν και να προσαρτήσουν βασικές τοποθεσίες στην Ελλάδα.
Η εναλλακτική λύση ήταν ο πόλεμος!
Ο Μεταξάς, ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας, απάντησε
με μια λέξη, ένα ηχηρό «Όξι» (Όχι), και αργότερα πρόσθεσε, στα γαλλικά,
«Alors,
c'est la guerre!» (Τότε είναι πόλεμος!)
Ένα απρόσμενο χαστούκι για τη φασιστική Ιταλία!
Η
επιστροφή της ιστορικής αυτής «Οχι» ήταν ότι τα ιταλικά στρατεύματα, που
σταθμεύουν στην Αλβανία, η οποία ήταν υπό ιταλική προτεκτοράτο, σε πέντε
τριάντα το πρωί της 28 ης Οκτωβρίου
1940, εισέβαλε τα ελληνικά σύνορα.
Έτσι ξεκίνησε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος (Οκτ.
1940-Απρίλιος 1941), που οδήγησε στη Βαλκανική εκστρατεία του Β 'Παγκοσμίου
Πολέμου, μεταξύ των δυνάμεων του άξονα (Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία) και των
συμμάχων, που αργότερα οδήγησαν στη Μάχη της Ελλάδας, όταν οι Βρετανοί και οι
γερμανικές χερσαίες δυνάμεις επενέβησαν το 1941.
Η Ελλάδα είχε μπει στον Β ’Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η Ελλάδα κατάφερε να σταματήσει την αρχική ιταλική
εισβολή, ωθώντας τον ιταλικό στρατό πίσω στην Αλβανία.
Αυτή η ιταλική ήττα και η ελληνική αντεπίθεση
ονομάζονταν:
«Η πρώτη ανατροπή του άξονα ολόκληρου του πολέμου»
Οι Ιταλοί συνέχισαν να οργανώνουν μια εαρινή επίθεση
το 1941, η οποία, και πάλι, απέτυχε.
Οι φουντωτοί Έλληνες είχαν εκπλήξει τους πάντες με το
θάρρος και την αποφασιστικότητά τους.
Δεν θα έπρεπε να ήταν έκπληξη, οι Έλληνες, από την αρχαιότητα, ήταν γνωστοί για το θάρρος και την επιμονή τους, δεν το βάζουν κάτω!
Η ηρωική παράσταση της Ελλάδας, τους χάρισε πρωτοφανή
έπαινο και σεβασμό, από πολλούς μεγάλους παγκόσμιους ηγέτες.
"Όταν
ολόκληρος ο κόσμος έχει χάσει κάθε ελπίδα, ο ελληνικός λαός τόλμησε να
αμφισβητήσει το ανίκητο του γερμανικού τέρατος, εγείροντας εναντίον του το
περήφανο πνεύμα της ελευθερίας"
Φράνκλιν
Ρούσβελτ
«Επομένως,
δεν θα πούμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες, αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν σαν
Έλληνες»
Ουίνστον
Τσώρτσιλ
«Αν
δεν υπήρχε η αρετή και το θάρρος των Ελλήνων, δεν γνωρίζουμε ποια θα ήταν η
έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου »
Ουίνστον
Τσώρτσιλ
«Η
ιστορική δικαιοσύνη με αναγκάζει να παραδεχτώ ότι από όλους τους εχθρούς που
στέκονται εναντίον μας, ο Έλληνας στρατιώτης, πάνω απ 'όλα, πολέμησε με το
μεγαλύτερο θάρρος»
Αδόλφος
Χίτλερ
«Οι
Έλληνες καθυστέρησαν, για δύο ή περισσότερους ζωτικούς μήνες, τη γερμανική
επίθεση κατά της Ρωσίας.
Αν
δεν είχαμε αυτή τη μεγάλη καθυστέρηση, το αποτέλεσμα του πολέμου θα ήταν
διαφορετικό »
Αρχηγός
του Επιτελείου του Χίτλερ
«Ευχαριστούμε
τον ελληνικό λαό του οποίου η αντίσταση αποφάσισε τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο…
Πολέμησες
άοπλα και κέρδισες, μικρός εναντίον μεγάλων…
Μας
δώσατε χρόνο να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας »
Ιωσήφ
Στάλιν
Αυτός
ο αποτρόπαιος πόλεμος διήρκεσε για τέσσερα φρικτά χρόνια. Ελλάδα
απελευθερώθηκε από τη ναζιστική κατοχή στις 12 Οκτωβρίου ου 1944.
Κάθε
28η Οκτωβρίου, η Ελλάδα γιορτάζει την ημέρα του «ΟXI», μια αργία, και, από το μικρότερο χωριό, στη μεγαλύτερη πόλη, περήφανη
Έλληνες, το κοπάδι στους δρόμους, για να θαυμάσουν τα παιδιά του σχολείου,
(πατριωτικά ντυμένοι με μπλε και άσπρο, το χρώματα της ελληνικής σημαίας,
"H γαλανόλευκη" που σημαίνει, το
γαλανόλευκο), οι τοπικές μπάντες και ο ελληνικός στρατός, παρελαύνουν
στους δρόμους.
Μια μέρα που όλοι οι Έλληνες θυμούνται το σύνθημα της
Ελλάδας:
Η Ελλάδα αναμφίβολα θα έλεγε όχι ξανά από την αρχή.
Έλληνας στρατιώτης στο εξώφυλλο του περιοδικού Life Όταν οι Έλληνες είπαν όχι 1940
Οι Έλληνες πολέμησαν, Παλικάρια όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για την Ευρώπη, μια ενωμένη, ειρηνική, ελεύθερη Ευρώπη. Αν δεν ήταν αυτή η ελληνική λέξη, «OXI», ποιος ξέρει, υπό ποιαν εξουσία θα ήταν σήμερα η Ευρώπη;
Άγιοι και Ήρωες αντάμωσαν στο πεδίο της μάχης, πολέμησαν σε έναν άνισο αγώνα και νίκησαν. Και χάθηκαν, και τα οστά τους ακόμα κείτονται γυμνά στα βουνά της Αλβανίας. Άνθρωποι απλοί, που σε μια στιγμή έγιναν γίγαντες, που μνημονεύονται ακόμα και θα μνημονεύονται για πάντα.
Ο Δήμος του Άργους Ορεστικού έχει τους δικούς του πεσόντες, τους δικούς του ήρωες. Με συγκίνηση μεγάλη παρατίθενται τα ονόματά τους, και ο τόπος που είχετην τιμή να δεχτεί το σεπτο σώμα τους:
ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΣΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΕΠΟΣ ΑΡΓΟΥΣ ΟΡΕΣΤΙΚΟΥ
ΑΜΜΟΥΔΑΡΑ
Παπαδόπουλος Ιωάννης
Πατρώνυμο Χρήστος
Όπλο ---
Έτος γέννησης 1911
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Αμμουδάρας
Οικισμός γέννησης Αμμουδάρα
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 32ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 20/11/1940
Τόπος θανάτου Μόροβα
ΑΡΓΟΣ ΟΡΕΣΤΙΚΟ
Αργυρόπουλος Ιωάννης
Πατρώνυμο Χαράλαμπος
Όπλο ---
Έτος γέννησης 1919
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Άργους Ορεστικού
Οικισμός γέννησης Άργος Ορεστικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 27ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 12/2/1941
Τόπος θανάτου Κάμια
Ζιάτας Ναούμ
Πατρώνυμο Λάμπρος
Έτος γέννησης 1917
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Άργους Ορεστικού
Οικισμός γέννησης Άργος Ορεστικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 32ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 25/1/1941
Τόπος θανάτου Στρατιωτικό Νοσοκομείο Βέροιας
Ιωαννίδης Ιορδάνης
Πατρώνυμο Αναστάσιος
Όπλο ---
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Άργους Ορεστικού
Οικισμός γέννησης Άργος Ορεστικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 27ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 4/4/1941
Τόπος θανάτου Ύψ. 1876
Κόκκινος Πολυζώης
Πατρώνυμο Γεώργιος
Όπλο ---
Έτος γέννησης 1909
Ο.Τ.Α. γέννησης
Νομός θανάτου Καστοριάς
Ο.Τ.Α. θανάτου Άργους Ορεστικού
Οικισμός θανάτου Άργος Ορεστικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα Α΄ Σύνταγμα Βαρέος Πυροβολικού
Ημερομηνία θανάτου 15/4/1941
Κολίτσης Θωμάς
Πατρώνυμο Μιχαήλ
Όπλο ---
Έτος γέννησης 1920
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Άργους Ορεστικού
Οικισμός γέννησης Άργος Ορεστικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 53ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 17/11/1940
Τόπος θανάτου Ύψ. 1878
Μέλλιος Δαμιανός
Πατρώνυμο Ιωάννης
Έτος γέννησης 1912
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Ορεστίδος
Οικισμός γέννησης Άργος Ορεστικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 32ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 20/11/1940
Τόπος θανάτου Μόροβα
Μησιάδης Θεόδωρος
Πατρώνυμο Αργύριος
Έτος γέννησης 1912
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Ορεστίδος
Οικισμός γέννησης Άργος Ορεστικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 32ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 21/11/1940
Τόπος θανάτου Ύψ. 1548
Σαμαράς Ηρακλής
Πατρώνυμο Ιωάννης
Όπλο ---
Έτος γέννησης 1913
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Άργους Ορεστικού
Οικισμός γέννησης Άργος Ορεστικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 32ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 29/11/1940
Τόπος θανάτου Ύψ. 1532
Φώτας Γεώργιος
Πατρώνυμο Δημήτριος
Έτος γέννησης 1913
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Άργους Ορεστικού
Οικισμός γέννησης Άργος Ορεστικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 27ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 11/2/1941
Τόπος θανάτου Γκούρι Τοπίτ
ΑΣΠΡΟΚΚΛΗΣΙΑ
Βλαχόπουλος Λεωνίδας
Πατρώνυμο Νικόλαος
Έτος γέννησης 1911
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Ασπροκκλησιάς
Οικισμός γέννησης Ασπροκκλησιά
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα ΧV ΟΜΑΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΩΣ
Ημερομηνία θανάτου 30/1/1941
Τόπος θανάτου Τρεμπεσίνα
ΒΟΓΑΤΣΙΚΟ
Βλάχος Κωνσταντίνος
Πατρώνυμο Βασίλειος
Έτος γέννησης 1919
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Βογατσικού
Οικισμός γέννησης Βογατσικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 33ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 12/3/1941
Τόπος θανάτου Θεραπευτήριο IX Mεραρχίας
Δόβας Χρυσόστομος
Πατρώνυμο Δημήτριος
Όπλο ---
Έτος γέννησης 1912
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Βογατσικού
Οικισμός γέννησης Βογατσικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 29ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 8/4/1941
Τόπος θανάτου Κάμια
Μανώλης Θεοχάρης
Πατρώνυμο Χρήστος
Έτος γέννησης 1912
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Βογατσικού
Οικισμός γέννησης Βογατσικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 32ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 23/3/1941
Τόπος θανάτου Ύψ. Κορίτσα
Σαμαράς Ελευθέριος
Πατρώνυμο Κωνσταντίνος
Όπλο ---
Έτος γέννησης 1912
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Βογατσικού
Οικισμός γέννησης Βογατσικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 53ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 14/11/1940
Τόπος θανάτου Μόροβα
Σιδέρης Σιδέρης
Πατρώνυμο Κωνσταντίνος
Όπλο ---
Έτος γέννησης 1914
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Βογατσικού
Οικισμός γέννησης Βογατσικόν
Νομός θανάτου Φλωρίνης
Ο.Τ.Α. θανάτου Μεσοποταμιάς
Οικισμός θανάτου Μεσοποταμιά
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα ΙΧ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΠΥΡΚΟΥ
Ημερομηνία θανάτου 4/11/1940
ΖΕΥΓΟΣΤΑΣΙΟ
Τσούσκος Θωμάς
Πατρώνυμο Δημήτριος
Όπλο ---
Έτος γέννησης 1917
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Ζευγοστασίου (τ. Σπηλαίων)
Οικισμός γέννησης Σπήλαια
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα VI Συνοριακός Τομέας
Ημερομηνία θανάτου 7/4/1941
Τόπος θανάτου Οχυρό Μπέλες
ΛΑΚΚΩΜΑΤΑ
Γουδής Βασίλειος
Πατρώνυμο Αργύριος
Όπλο ---
Έτος γέννησης 1913
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Λακκωμάτων
Οικισμός γέννησης Λακκώματα
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 53ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 4/1/1941
Τόπος θανάτου Πόγραδετς
Ζίας Ηλίας
Πατρώνυμο Θωμάς
Έτος γέννησης 1919
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Λακκωμάτων
Οικισμός γέννησης Κρύα Νερά
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 27ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 5/4/1941
Τόπος θανάτου Γκούρι Τοπίτ
Μπάτζιος Γεώργιος
Πατρώνυμο Δημήτριος
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Ορεστίδος
Οικισμός γέννησης Λακκώματα
Νομός θανάτου Ιωαννίνων
Ο.Τ.Α. θανάτου Κονίτσης
Οικισμός θανάτου Μάζιον
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα ΙΧ ΟΜΑΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΩΣ
Ημερομηνία θανάτου 17/11/1940
ΚΑΣΤΑΝΟΦΥΤΟ
Καλογιάννης Αστέριος
Πατρώνυμο Δημήτριος
Έτος γέννησης 1920
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Καστανοφύτου
Οικισμός γέννησης Καστανόφυτον
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 27ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 28/11/1940
Τόπος θανάτου Ύψ. 1548
Κύρου Αργύριος
Πατρώνυμο Δημήτριος
Έτος γέννησης 1914
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Καστανοφύτου
Οικισμός γέννησης Καστανόφυτον
Νομός θανάτου Ιωαννίνων
Ο.Τ.Α. θανάτου Κονίτσης
Οικισμός θανάτου Κόνιτσα
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 32ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 15/4/1941
ΚΩΣΤΑΡΑΖΙ
Μάλλιος Χαράλαμπος
Πατρώνυμο Χρήστος
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Ίωνος Δραγούμη
Οικισμός γέννησης Κωσταράζι
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 32ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 8/4/1941
Τόπος θανάτου Κάμια
Σμέρνος Δημήτριος
Πατρώνυμο Παναγιώτης
Όπλο ---
Έτος γέννησης 1917
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Κωσταραζίου
Οικισμός γέννησης Κωσταράζιον
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 91ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 6/4/1941
Τόπος θανάτου Οχυρό Ιστίμπεη
ΜΕΛΑΝΘΙΟ
Μουρατίδης Μιλτιάδης
Πατρώνυμο Γεώργιος
Έτος γέννησης 1912
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Ορεστίδος
Οικισμός γέννησης Μελάνθιον
Νομός θανάτου Άρτης
Ο.Τ.Α. θανάτου Αρταίων
Οικισμός θανάτου Βίγλα
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 32ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 20/11/1940
ΝΟΣΤΙΜΟ
Γαλμπάδης Ανδρέας
Πατρώνυμο Χρήστος
Όπλο ---
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Νοστίμου
Οικισμός γέννησης Νόστιμον
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 53ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 5/4/1941
Τόπος θανάτου Κάμια
ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΑΚΙ
Κωτσιόπουλος Αθανάσιος
Πατρώνυμο Πέτρος
Έτος γέννησης 1919
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Ορεστίδος
Οικισμός γέννησης Πετροπουλάκι
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 27ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 12/2/1941
Τόπος θανάτου Κάμια
ΣΠΗΛΑΙΑ
Ζούρκος Στέργιος
Πατρώνυμο Λάζαρος
Έτος γέννησης 1915
Νομός γέννησης Καστοριάς
Ο.Τ.Α. γέννησης Ορεστίδος
Οικισμός γέννησης Σπήλαια
Νομός θανάτου Ιωαννίνων
Ο.Τ.Α. θανάτου Κονίτσης
Οικισμός θανάτου Κόνιτσα
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα ΙΧ ΟΜΑΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΩΣ
Ημερομηνία θανάτου 20/11/1940
Τσαπάλας Γεώργιος
Πατρώνυμο Νικόλαος
Όπλο ---
Έτος γέννησης 1913
Νομός γέννησης Χίου
Ο.Τ.Α. γέννησης Χίου
Οικισμός γέννησης Χίος
Νομός θανάτου Καστοριάς
Ο.Τ.Α. θανάτου Άργους Ορεστικού
Οικισμός θανάτου Άργος Ορεστικόν
Περίοδος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μονάδα 23ο Σύνταγμα Πεζικού
Ημερομηνία θανάτου 8/4/1941
Τόπος θανάτου Ύψ. Άργους Ορεστικού
ΠΗΓΗ:
dis.army.gr
