Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΜΑΣ ΤΟΠΟΣ

Καλωσορίσατε στον τόπο μας. Στη Λάγκα. Η Λάγκα είναι ένα χωριό χωμένο μέσα στο δάσος, στους πρόποδες των Οντρίων και ταυτόχρονα του Γράμμου, σε ένα απαράμιλλης ομορφιάς τοπίο, στην Καστοριά. Σε όλους εσάς που παρακολουθείτε συστηματικά ή όχι τα τεκτενόμενα του χωριού μας, σας εύχομαι καλή περιήγηση. Το blog αυτό είναι καθαρά λαογραφικό και περιγραφικό τόσο της σύγχρονης όσο και της παλιάς ζωής της Λάγκας. Γιατί δεν πρέπει να χαθούν οι παραδόσεις και η ιστορία μας. Χωρίς αυτά, χωρίς να γνωρίζουμε την κληρονομιά μας, δεν μπορούμε να υπάρχουμε σαν ξεχωριστοί άνθρωποι, σαν συγχωριανοί και πηγαίνοντας πιο μακριά, ακόμα και σαν έθνος.
Καλωσορίσατε λοιπόν και ελάτε να κάνουμε βόλτα μαζί στη Λάγκα του πριν και του τώρα...

Σάββατο 1 Σεπτεμβρίου 2018

ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΓΡΑΜΜΟΦΩΝΟ

Το παλιό γραμμόφωνο του παππού και της γιαγιάς είναι ακόμα εκεί στη θέση του ! Για να μας θυμίζει αυτή την αλλιώτικη, την περασμένη εποχή! Δε λειτουργεί πλέον, δεν το θυμάμαι να λειτουργεί, αλλά... πόσες ιστορίες έχω ακούσει γι' αυτό!
Από τις πρώτες πρωινές ώρες στα χωράφια και στα ζώα μέχρι το βαθύ απόγευμα οι κάτοικοι του χωριού δούλευαν ασταμάτητα. Μερικές φορές –κυρίως τον χειμώνα– φτιάχνοντας καλάθια και για να μη νιώθουν μοναξιά, τραγούδαγαν «για να περάσει η ώρα». Το καλοκαίρι όμως, που έβγαινε το γλυκό φεγγάρι, οι οικογένειες μεταξύ τους, οι παρέες με το τσιπουράκι τους και οι νέοι για τις κοπέλες του χωριού τραγούδαγαν και πέρναγαν πολύ όμορφα...
Στο χωριό δεν υπήρχε κανένα μουσικό όργανο μέχρι και το τέλος του δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Μόνο στα διάφορα πανηγύρια, στις σημαντικές γιορτές του έτους, στις απόκριες και στους γάμους ερχόντουσαν κάποιοι βιολιστές και λαουτιέρηδες από τις γύρω περιοχές. Αν ξεκινήσουμε από πιο παλιά για να δούμε ότι στα αστικά κέντρα της Ελλάδας, δεν υπήρχε πλήθος μουσικών οργάνων. Με την επανεγκατάσταση των Λαγκιωτών, σιγά- σιγά ήρθε και η διάθεση για μουσική και ψυχαγωγία στη ζωή, γιατί, ας μην ξεχνάμε, η Φτώχεια θέλει καλοπέρασηΚάθε σπίτι σχεδόν είχε φωνόγραφο, ή γραμμόφωνο. Το γραμμόφωνο ήταν η κύρια ψυχαγωγική συσκευή μετά τα κλαρίνα και τα νταούλια στο χωριό. Γλεντούσαν μ' αυτό στις οικογενειακές συγκεντρώσεις και τις βεγγέρες. Μπορούσαν ακόμα και να το πάρουν στα υπαίθρια πανηγύρια ή τις εκδρομές. Δεν ήταν δύσκολο. Με μανιβέλα λειτουργούσε χειροκίνητα. Φυσικά, μαζί με το γραμμόφωνο υπήρχε και μια παρτίδα δίσκων 78 στροφών με μεγάλες επιτυχίες της εποχής, και οι οποίες μας δείχνουν την μουσική που άκουγαν –μεταξύ άλλων– οι κάτοικοι του χωριού. 
Τι γιορτές και τι γλέντια γίνονταν με το γραμμόφωνο! Τι πάρτι! Και φυσικά δεν έχαναν ευκαιρία να χορεύουν τα "ακολλτά" (κολλητά!) Κια να οι μπόσα νόβα, το τουίστ και το τσα τσα! Πόση νοσταλγία κρύβουν τα λόγια και το βλέμμα των "μεγάλων" όταν διηγούνται τέτοιες στιγμές! 
Ας το ακούσουμε λοιπόν!


Να πως ακουγόταν ο φωνόγραφος σε πολύ γνωστό τραγούδι της εποχής:

Το γελεκάκι
        Το γελεκάκι οπου φορείς
        εγώ στο ’χω ραμμένο
        με πίκρες και με βάσανα
        τό 'χω φοδράρισμένο

        ’Αντε το μαλώνω το μαλώνω
        άντε κ’ ύστερα το μετανοιώνω
        άντε το μαλώνω και το βρίζω
        άντε την καρδούλα του ραγίζω

        Φόρατο μωρό μου, φόρατο μικρό μου
        γιατί δε θα το ξαναφορέσεις άλλο πια
        Φόρατα για νά 'σαι, για να με θυμάσαι
        για μετάξι έχω τα σγουρά σου τα μαλλι

Κι ένα "ευρωπαϊκό":


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου