Καλησπέρα φίλοι μου. Σήμερα είναι η τελευταία ημέρα του χειμώνα. Από αύριο είναι άνοιξη. Ας ελπίσουμε να δούμε καλύτερες μέρες από κάθε άποψη. Κι επιτέλους να τελειώσει αυτός ο μακρύς χειμώνας. Μακάρι.
Αύριο είναι Μάρτης. Και σας υπενθυμίζω το παμπάλαιο έθιμο του Μάρτη. Πρέπει να το κάνουμε απόψε. Όλες οι μαμάδες ή οι γιαγιάδες απόψε είναι επί ποδός, για να κατασκευάσουν και να φορέσουν στα εγγόνια τους τον Μάρτη, προστατεύοντάς τα έτσι από τις καυτές ακτίνες του Μαρτιάτικου ήλιου. Ας θυμηθούμε όμως τι γινόταν τα παλιά χρόνια στη Λάγκα με την επικείμενη έλευση του Μάρτη:
Μ ά ρ τ η ς
Το βράδυ πριν την 1η Μαρτίου, οι μητέρες ή οι γιαγιάδες φορούσαν τον Μάρτη στα παιδιά. Το βραχιόλι, δαχτυλίδι, γκιρντάνι (με τρύπια δεκάρα στη μέση) γίνονταν από λευκή και κόκκινη κλωστή. Και μόλις έβαζαν το Μάρτη στο χέρι τους, ή στο λαιμό τους, έπρεπε τα ίδια τα παιδιά να που δυνατά: "Φτου το Μάρτη μου". Έπρεπε να προλάβουν να φτύσουν πρώτα αυτά το Μάρτη τους- ο καθένας τον δικό του- έτσι ώστε κανείς άλλος δεν θα το προλάβαινε να το κάνει. Σε αντίθετη περίπτωση, οι μαγικές ιδιότητες του Μάρτη θα έπαυαν να υπάρχουν. Τα παιδιά θα καίγονταν από τον ήλιο. Και οι μεγάλοι, βέβαια, γιατί τα παλιά χρόνια όλοι φορούσαν Μάρτη: μικροί και μεγάλοι, άντρες και γυναίκες και παιδιά. Στις 9 του Μάρτη, τον έβγαζαν τα παιδιά και πήγαιναν και τον κρεμούσαν στα κλαδιά κρανιάς. Και έτρωγαν τα μπουμπούκια της για να γίνουν υγιείς και γεροί όπως η κρανιά.
Προέλευση: Η κόκκινη κλωστή που βάζουμε την 1η Μαρτίου είναι και αυτή μια πάρα πολύ παλιά συνήθεια. Οι αρχαίοι Έλληνες φορούσαν «Μάρτη» και μάλιστα οι κοπέλες στόλιζαν με «Μάρτη» και το άγαλμα της Αθηνάς.
Ο Παυσανίας λέει πως την πρόληψη αυτή την είχαν πάρει από τους Αιγυπτίους.
Όταν τελείωνε ο μήνας έπλεναν την κόκκινη κλωστή (ταινία) στον Ιλισσό και την έκρυβαν για τον άλλο χρόνο. Έτσι η ταινία αυτή πήγαινε από γενιά σε γενιά και όσο πιο παλιά ήταν τόσο πιο γούρικη θεωρείτο.
Αλλά και όλες οι πόλεις, πλην της Σπάρτης, είχαν ανάλογη πρόληψη. Στη Μακεδονία μόνο έχουμε μια παραλλαγή — αντί κόκκινης κλωστής έβαφαν τον καρπό του αριστερού χεριού με πορφύρα.
Το έθιμο - πρόληψη πέρασε και στο Βυζάντιο. Εδώ όμως ο πλούτος άλλαξε την κόκκινη κλωστή με χρυσή. Σαν ερχόταν η ώρα να βγάλουν την κλωστή, καλούσαν τους φίλους σε γλέντι και πριν απ´ αυτό έκαιγαν την κλωστή μέσα σ´ ένα πιάτο και από το σχήμα της στάχτης μάντευαν το μέλλον.
Πίστευαν ακόμα οι Βυζαντινοί ότι η άσπρη κλωστή συμβολίζει το πρωινό φως, ενώ η κόκκινη τη μεσημεριάτικη κάψα. Έτσι όταν τις φορούσε κανείς απέφευγε τις ακτίνες του ήλιου και δεν μαύριζε- δεν «άρπαζε» - πράγμα που για την εποχή εκείνη δεν ήταν επιθυμητό.
Καλό Μάρτη να έχουμε. Και προσέξτε καλά μη σας φτύσει κανείς το Μάρτη σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου